Charakterystyka/ morfologia

Żaba trawna (Rana temporaria)

Systematyka
rząd: płazy bezogonowe (Salientia)
rodzina: żabowate (Ranidae)
rodzaj: żaba (rana)
gatunek: Żaba trawna (Rana temporaria)

Charakterystyka/ morfologia

Żaba trawna jest przedstawicielką tzw. żab brunatnych, jest gatunkiem lądowym. Ciało ma wydłużone, krępe, pysk szeroki, ostrzej zakończony niż u żab zielonych. Nogi tylne są długie, mocne, zdolne do wykonywania dalekich skoków. Błony pławne spinające palce tylnich nóg są słabo rozwinięte. Długość ciała dorosłych okazów żyjących w Polsce dochodzi do 10 cm. Ubarwione są brunatno, bardzo zmiennie. Dzięki dużej ilości chromatoforów na ona ogromna zdolność przystosowywania ubarwienia do środowiska. Pod tym względem żabę trawną przewyższa tylko rzekotka. Charakterystyczna cechą żaby trawnej jest obecność ciemnej, brunatnej plamy skroniowej. Skóra ma zawsze gładką. W okresie godowym podgardle samca przybiera niekiedy barwę bladoniebieską. Źle znosi długotrwałe susze, jest wrażliwa na brak wilgoci.

Biotop/ preferencje pokarmowe

Zamieszkuje bardzo różne środowiska, o ile są wystarczająco wilgotne. Występuje w lasach liściastych, świerkowo- jodłowych i mieszanych z brzozą, osika i dębem, na łąkach, na terenach uprawnych , w ogrodach, sadach. Rozmnaża się w jeziorach głównie i ich płytkich przybrzeżnych strefach, w stawach bogato porośniętych szuwarami, w wiosennych rozlewiskach rzecznych i okresowych kałużach. Płaz ten, swoją drogą odporny na zimno i niekorzystne warunki atmosferyczne, zimuje w wodzie, zagrzebany w mule. Hibernację odbywa w rowach, źródłach, stawach, jeziorach, na mokradłach, w rzekach. W tym wypadku preferuje wody płynące. Grupuje się wtedy w duże grupy liczące nawet kilka tysięcy osobników. Okres zimowania zależy od długości i szerokości geograficznych. Rozpocząć się może od sierpnia do listopada, a skończyć od lutego do początku czerwca. W Europie Środkowej żabę spotyka się od lutego do listopada. Jest mało wybredna w doborze pokarmu, żywi się owadami, pająkami i ślimakami. Zjada także inne mniejsze żaby i jaszczurki.

Rozwój osobniczy

Rozród odbywa się od lutego do późnego czerwca. Przebiega w zarośniętych zbiornikach wodnych o głębokości od 5 do 50 cm, jak stawy, jeziora, bagna, rowy, rzeki o wolnym nurcie. Żaba trawna do zbiornika rozrodu przemieszcza się od zmierzchu do północy. Samce nawołują samice odgłosem przypominającym ciche mruczenie. U tych żab występuje ampleksus piersiowy, który może zdarzyć się także na lądzie, w drodze płazów do stawu. Czas złożenia skrzeku także zależy od temperatury. Zwykle wiele samic składa jaja w jednym miejscu, nieopodal brzegu zbiornika. Skrzek ma postać galaretowatych, kulistych kłębów liczących 670-4500 jaj, tworzących razem wielkie agregacje liczące nieraz setki takich pojedynczych kłębów. Minimalizuje to wahania temperatury, nieco wyższej, niż otaczającej je wody i chroni przed niewielkimi drapieżnikami, bezkręgowcami i traszkami. W Tatrach odnotowano składanie jaj w wilgotnym mchu − na lądzie w bezpośredniej bliskości zbiornika wodnego. Larwy zwane kijankami nie przypominają osobników dorosłych. Żywią się glonami i roślinami wodnymi, w mniejszej ilości zaś pokarmem zwierzęcym. Bezpośrednio po wylęgnięciu się zjadają roztocze, skoczogonki i larwy muchówek. W miarę ich rozwoju zwiększa się różnorodność spożywanego przez nie pożywienia. Kijanki gromadzą się w płytkiej wodzie osiągając zagęszczenie około setki larw na jeden litr wody (czasem nawet kilkaset osobników na litr). Obszar gromadzenia się zwierząt może zajmować kilkaset m². Podobnie ma się sprawa z żabkami tuż po przeobrażeniu. Kijanki przeobrażają się od czerwca do sierpnia. Metamorfozę przyśpiesza również obniżenie się poziomu wody. Na obszarach górskich zaobserwowano zimowanie kijanek. Po przeobrażeniu żabki mają 1-1,5 cm długości. W czerwcu masowo opuszczają zbiorniki wodne. Dojrzałość płciową zwierzęta te osiągają nie później, niż w 3. roku życia trwającego 6-8 lat.

Status gatunku

W naszym kraju znajduje się pod całkowita ochrona prawną. Łatwo ją pomylić z żabą dalmatyńską i moczarową. W części zasięgu występowania czyni się starania mające na celu zmniejszenie ilości zwierząt zabijanych na drogach.

Autor: Wanda Kula