Charakterystyka/ morfologia

Traszka zwyczajna (Triturus vulgaris)

Systematyka
rząd: płazy ogoniaste (Caudata)
rodzina: salamandrowate (Salamandridae)
rodzaj: Traszka (Triturus)
gatunek: Traszka zwyczajna (Triturus vulgaris)

Charakterystyka/ morfologia
Traszka zwyczajna jest zwierzęciem niewielkim ( do 10 cm długości ) i delikatnym. Ma wysmukłe ciało, ogon zwykle nieco dłuższy od tułowia i głowy. Głowa drobna, wypukła, nie ma fałdu podgardlanego, a skóra zawsze jest gadka. Ubarwienie traszki zwyczajnej jest zmienne: szarobrunatne, płowe lub ciemnobrunatne jednak nieco jaśniejsze od traszki grzebieniastej. Na tym tle dobrze są widoczne ciemniejsze plamki. Brzuszna strona jest jasnopomarańczowa, gęsto nakrapiana. To zwierzę ziemno- wodne. Pływa dobrze i zwinnie, łowi dobre zwierzątka.
Na lądzie porusza się wolno, nie jest w stanie uciec drapieżnikom. Jedyną jej obroną są skórne gruczoły jadowe, wytwarzające wydzielinę o silnym, nieprzyjemnym zapachu stęchlizny i piekącym smaku

Biotop/ preferencje pokarmowe
Płaz preferuje niziny, chociaż górach dociera do wysokości 1500 metrów nad poziomem morza. Zasiedla lasy liściaste, iglaste i mieszane, także suche. Posiadając duże zdolności adaptacyjne zapuszcza się również na łąki, parki, tereny wilgotne, porośnięte buszem, a nawet rolnicze i zurbanizowane. Traszkę zwyczajną często spotyka się w środowiskach zmodyfikowanych działalnością człowieka. Jej zdolność do przystosowywania się do takich siedlisk określa się jako umiarkowaną. Gatunek zasiedla także stepy, rozprzestrzeniając się w ich obrębie dzięki zalesionym dolinom rzecznym. Preferują zbiorniki wodne małe, płytkie i nie zarybione, koniecznie z roślinami wodnymi, choć traszki zwyczajne wiosną i wczesnym latem spotyka się nawet w kałużach wiejskich dróg. Znajdywano je również w zbiornikach na deszczówkę. Gatunek wydaje się zwracać mniejszą, niż inne płazy, uwagę na otoczenie zbiornika, w którym bytuje. W wodzie, podczas godów odżywia się w drobnymi zwierzętami wodnymi: larwami owadów chruścikami, niewielkimi skorupiakami. Zjada również kijanki innych płazów i ich jaja. Po zakończeniu godów wychodzi na ląd. Jej środowiskiem życia stają się wówczas łąki, zarośla nadrzeczne, lasy mieszane i liściaste, pola uprawne, parki itp. Podczas przebywania na lądzie żeruje w nocy, w dzień ukrywa się pod kamieniami, kłodami drzew, w jamach ziemnych i innych kryjówkach. Spotykano ją też w jaskiniach i szczelinach skalnych. Odnotowano wspólne ze świerszczami egzystowanie w ich jamkach. W dzień wychodzi na żerowanie jedynie podczas deszczu. Odżywia się dżdżownicami, ślimakami bezskorupowymi, pająkami, owadami, roztoczami.

Rozwój osobniczy
Traszka zwyczajna pojawia się w wodzie na końcu marca lub na początku kwietnia. W czasie godów zamieszkuje bardzo różne zbiorniki wodne, w tym niewielkie kałuże, sadzawki czy rozlewiska. Samiec się zmienia. Ma grzebień szeroki i nie przerywany u nasady ogona i mocno nakrapiane ciało. Ubarwienie godowe samicy jest mniej efektowne i kontrastowe . Jest wyraźnie mniejsza od samca, co u naszych traszek stanowi wyjątek. Samica składa jaja od kwietnia, umieszczając je, podobnie jak inne traszki, na liściach roślin wodnych. Larwy opuszczają jaja po około dwóch tygodniach. Mają bardzo duże skrzela i łukowato wygiętą, symetryczną płetwę grzbietową. Na ląd traszka wychodzi w czerwcu. Żyje w lasach pod sągami drewna, norach, wykrotach, bardzo często w szczelinach i grotach.
Nie stroni od siedzib ludzkich. Można je spotkać w wiejskich piwnicach, blisko domu, w zbiorniku z deszczówką lub pod płytami chodnikowymi. Na sen zimowy udaje się późną jesienią. Zimuje gromadnie na lądzie, niekiedy w szczelinach skalnych.

Status gatunku
Na większości swego zasięgu występowania płaz występuje pospolicie, a nawet bardzo licznie. Jego populacja jest stabilna. Największe zagęszczenie osobników spotyka się w czasie rozrodu. Nie istnieją poważne zagrożenia dla gatunku. W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Autor: Wanda Kula