Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Pluszcz (Cinclus cinclus)
Systematyka
rząd: wróblowe (Passeriformes)
rodzina: pluszczowate (Cinclidae)
gatunek: Pluszcz (Cinclus cinclus)
Charakterystyka/ morfologia
Ptak wielkości szpaka, o krępej i zaokrąglonej sylwetce z krótkimi skrzydłami i ogonem. W jego ubarwieniu dominuje kolor brązowy i jedynie na gardle, z przodu szyi i na piersi występuje rozległa biała plama. Z daleka ptak sprawia wrażenie zupełnie czarnego z białym spodem. Młode ptaki są łupkowatoszare od góry, z czarnymi obrzeżami piór, jaśniejsze od spodu, z poprzecznymi, delikatnymi prążkami. Gęste upierzenie ma zawsze dobrze namaszczone przy pomocy dzioba tłuszczem wydzielanym z gruczołu kuprowego. Dzięki natłuszczeniu upierzenie jest nieprzemakalne. Dorosłe ptaki obu płci są jednakowe. Lata prawie nad powierzchnią wody. Najczęściej można go obserwować, gdy pojawia się na wynurzonych kamieniach i głazach w korycie strumienia rytmicznie dygając. Zwykle widuje się pojedyncze osobniki lub parę. Długość ciała 18 - 20 cm, rozpiętość skrzydeł 25 -30 cm, waga 50 - 85 g.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Występuje nad rzekami o bystrym nurcie, w górach i na pogórzu przez cały rok oraz na północy Polski jedynie zimą. Przemieszcza się, gdy zamieszkiwane przez niego rzeki zamarzną . Pluszcz poluje, biegając po dnie strumieni, a podczas pogoni za zdobyczą pomaga sobie skrzydłami i chwyta się nogami kamieni. Wypływa na powierzchnię jak korek, potrafi także płynąć pod prąd. W poszukiwaniu jedzenia przewraca kamienie. Jego pokarmem są owady, pajęczaki, kiełże i inne bezkręgowce zbierane z dna potoków, czasem małe rybki. To jedyny ptak z rzędu wróblowatych, który potrafi nurkować i zdobywa pokarm pod wodą.
Rozwój osobniczy
Wyprowadza do dwóch lęgów w marcu i czerwcu. Terytorium lęgowe ma duże. Ciągnie się wzdłuż strumieni na odległość około 1 km i zajmująca je para energicznie broni go przed intruzami. Gniazduje nad wodą, w niszy skalnej, pod korzeniami, pod mostem, nawisem roślinności lub wodospadem. Korzysta z przygotowanych dla nich budek lęgowych. Gniazdo jest zbudowane z mchu, liści i łodyg trawy, które moczy w wodzie przed wykorzystaniem. Ma ono postać dużej kuli z otworem wlotowym z boku. Białe jaja w ilości 4 do 6 samica składa od połowy marca lub później i wysiaduje. W karmieniu piskląt uczestniczy samiec. Młode opuszczają gniazdo 20 do 24 dniu od wyklucia, lecz mijają jeszcze dwa tygodnie zanim staja się samodzielne. Przez ten czas są dokarmiane przez rodziców.
Status gatunku
Gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Przygotowała: Wanda Kula
