Charakterystyka/ morfologia

Kumak górski (Bombina veriegata)

Systematyka

Rząd: płazy bezogonowe (Salientia)
Rodzina: ropuszkowate (Discoglossidae)
              kumakowate( Bombinatoridae)
Gatunek: Kumak górski (Bombina veriegata)

Charakterystyka

Całe ciało silnie spłaszczone. Głowa mała, błony bębenkowe mało widoczne. Zaokrąglony koniec pyska. Oczy maja źrenice w kształcie serca. Kończyny ma krótkie.. Skóra na grzbiecie szorstka, pokryta brodawkami, zawierającymi trującą , białą ciecz. Nawet przy niewielkim podrażnieniu ze skóry wydziela gęsty, pieniący się śluz. Jad w nim zawarty jest trujący dla zwierząt i człowieka, a nawet dla samego kumaka. Grzbiet ciała ubarwiony na kolor brązowo-oliwkowy lub szary. Pomiędzy tymi barwami występuje u różnych osobników szereg barw pośrednich, co związane jest z różnym środowiskiem ich życia. Bardzo natomiast charakterystyczne jest ubarwienie brzucha. Jest ono ważną cechą gatunkową, umożliwiającą rozróżnienie kumaka górskiego od bardzo do niego podobnego kumaka nizinnego. Mianowicie u kumaka górskiego tło brzucha jest ciemne: popielatoniebieskie, szaroniebieskie, lub stalowoszare. Na tym tle występują żółte lub pomarańczowe plamy i nieliczne białe kropki , Czasami zdarza się, że napotkany na lądzie i wystraszony kumak odwraca się na grzbiet i nieruchomieje, prezentując odstraszające ubarwienie brzucha. Jest to jego zachowanie obronne.

Biotop / Tryb życia

Gatunek ten na różnych obszarach zamieszkuje góry i wyżyny. W tatrach sięga do 1 600m n. p. m. Jest płazem ziemno- wodnym. I w czasie słoty chętnie odbywa wędrówki lądowe w poszukiwaniu nowych zbiorników. Spotykany jest w niewielkich, płytkich zbiornikach wód stojących, zalewowych dolinach rzek, a także małych okresowych kałużach i wypełnionych woda koleinach dróg gruntowych. Często występuję w zbiornikach o błotnistym dnie , również tych zanieczyszczonych ściekami z gospodarstw. Gatunek ten może przebywać w zbiornikach o gęstej roślinności, jak i prawie zupełnie jej pozbawionych. Odżywia przeważnie lądowymi bezkręgowcami takimi jak dżdżownice, małe ślimaki, pająki , chrząszcze, mrówki i pluskwiaki równoskrzydłe.. W czasie suszy zapada w sen letni. Jako kryjówki na lądzie wykorzystuje zagłębienia pod ściętymi pniami, szczeliny skalne, zarośla na obrzeżach lasów. Jesienią, gdy temperatura wody spadnie poniżej ok. 10 stopni C kumaki szukają miejsca na sen zimowy. Wybierają nory ziemne, gdzie zimują na głębokości ok. 50 cm, zwykle gromadnie, często wspólnie z ropuchami i traszkami.

Rozmnażanie

Podobnie jak u kumaka nizinnego trudno odróżnić samca od samicy. Nie posiada jednak rezonatorów i dlatego jego głos w czasie godów nie jest tak silny, jak u kumaka nizinnego. Po spotkaniu samicy obejmuje ją bardzo silnym uchwytem przednich kończyn podobnie jak kumak nizinny. Zapłodnienie jest zewnętrzne – podczas składania przez samicę jaj, samiec wypuszcza do wody plemniki. Okres godowy trwa dość długo, bo ok. 5 miesięcy. Rozród jest w dużym stopniu uzależniony od temperatury i opadów. Samica nie składa jaj jednorazowo, lecz w partiach, głównie podczas deszczu i to tylko wtedy, gdy temperatura wody wynosi co najmniej kilkanaście stopni Celsjusza. Z tego powodu składa jaja później, niż inne nasze płazy (zwykle dopiero w maju). W jednej partii jest od 2 do 80 jaj, przyklejonych do roślinności wodnej. Kijanki wylęgają się z jaj po ok. 10 – 12 dniach. Pływają w wodzie za pomocą ogona wyposażonego w płetwę ogonową. Oddychają początkowo skrzelami zewnętrznymi, które w późniejszym rozwoju przekształcają się w skrzela wewnętrzne. W miarę rozwoju nie tylko powiększa się wielkość kijanki, ale i różnicuje się budowa jej ciała, wyrastają jej kończyny przednie i tylne. Na pewien czas przed przeobrażeniem kijanka przestaje rosnąć. Przeobrażenie w postać dorosłą następuje zwykle od lipca do września. Kijanki pochodzące z jaj złożonych późno, które do października nie zdążyły się jeszcze przeobrazić, przeważnie giną.

Status gatunku

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

Autor: Wanda Kula