Charakterystyka/ morfologia

Grzebiuszka ziemna, huczek (Pelobates fuscus)

Systematyka
rząd: płazy bezogonowe (Salientia)
rodzina: Grzebiuszkowate (Pelobatidae)
rodzaj: Grzebiuszka (Pelobates)
gatunek: Grzebiuszka ziemna, huczek (Pelobates fuscus)

Charakterystyka/ morfologia
Niewielkie zwierzę, dochodzące do 8 cm długości. Ciało krępe , głowa krótka wyraźnie oddzielona od tułowia, oczy wypukłe z pionowa źrenicą. Pysk krótki i zaokrąglony. U nasady pierwszego palca, występuje u tego gatunku bardzo duża, sierpowata, rogowa narośl, służąca do zagrzebywania się w ziemi. Skóra grzebiuszki jest gładka, silnie przylegająca do chropowatej powierzchni kości. Grzbiet ma plamisty, jasnobrązowy lub kawowy, urozmaicony licznymi czerwonymi kropkami. Obie płcie są ubarwione identycznie. U tego gatunku nie występuje ubarwienie godowe. Na lądzie porusza się za pomocą szybkich skoków. W wodzie dobrze pływa i zgrabni nurkuje.

Biotop/ preferencje pokarmowe
Zamieszkuje tereny o lekkiej, piaszczystej glebie. Prowadzi ukryty tryb życia w norach, które sama wygrzebuje w miękkiej ziemi. Wykorzystuje tez korytarze kretów i gryzoni. Na łowy wychodzi nocą.
Żywi się pierścienicami i stawonogami. Spłoszona zagrzebuje się w ziemi i przeciągu kilku minut, niknąc z oczu prześladowcy. Szczególni e aktywna jest w ciepłe, bezwietrzne noce w okresie letnim.
Można ja wtedy spotkać na rżyskach i przy piaszczystych drogach.

Rozwój osobniczy
Przeważnie już w marcu, lub na początku kwietnia, grzebiuszki rozpoczynają wiosenne wędrówki do zbiorników wodnych, gdzie odbywają gody. Powtórne gody mogą nastąpić między czerwcem a połową sierpnia[. Wędrują głównie nocą. W czasie godów łączą się w pary (tzw. ampleksus). W tym czasie nie odżywiają się. Godujące samce i samice podczas pobytu w wodzie w ogóle nie pokazują się na jej powierzchni. Nie skupiają się też w jednym miejscu, jak. żaby, a ich przybywanie do zbiornika (jak i same gody) jest rozciągnięte w czasie. Samce grzebiuszek nie posiadają rezonatorów, więc podczas godów nie uprawiają głośnych „żabich koncertów”. Jak u wszystkich żab, zapłodnienie jest zewnętrzne. Różnice między osobnikami obu płci, w ogóle są u grzebiuszek słabo zaznaczone. Praktycznie tylko w trakcie pory godowej można w sposób pewny stwierdzić, czy mamy do czynienia z samcem, czy samicą. U samców w tym czasie na grzbietowej powierzchni ramion zaznaczają się skupiska tzw. gruczołów naramiennych - wyczuć je można dotykiem. Najprawdopodobniej wydzielina tych gruczołów umożliwia samicom odnajdywanie samców w zbiornikach wodnych. I całe szczęście! Gdyby jej nie było, samice miałyby prawdziwy kłopot z zamążpójściem - głosy godowe grzebiuszek są bowiem bardzo ciche i w dodatku wydawane pod wodą, co dodatkowo utrudnia ich usłyszenie z lądu. Co ciekawe, śpiewają nie tylko samce, ale także samice huczków! Jeżeli zdarzyło wam się kiedyś usłyszeć kurę gdaczącą pod powierzchnią wody, to właśnie usłyszeliście grzebiuszki ziemne - ich głosy bardzo przypominają gdakanie: "koko, koko... koko, koko” Samica składa jaja, w postaci pojedynczego, grubego sznura, długości 40 do 100 cm i szerokości 2 cm, bezpośrednio do wody lub na roślinach wodnych. Z jaj wylęgają się kijanki, które oddychają skrzelami wewnętrznymi. Kijanki grzebiuszki osiągają długość do 18 cm, są więc znacznie dłuższe od osobnika dorosłego. Przeobrażenie w dorosłą postać następuje zazwyczaj od połowy lipca do późnej jesieni. Czasami kijanki nie zdążą się przeobrazić przed zimą, wówczas zimują w wodzie w postaci larwalnej i przechodzą metamorfozę w następnym roku. Zimuje na lądzie, między wrześniem a majem , w wykopanych przez siebie norach, lub norach gryzoni , kretów.

Status gatunku
W Polsce podlega całkowitej ochronie.

Autor: Wanda Kula