Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Czapla siwa (Ardea cinerea)
Systematyka
rząd: brodzące (Ciconiiformes)
rodzina: czaplowate ( Ardeidae)
gatunek: Czapla siwa (Ardea cinerea)
Charakterystyka/ morfologia
Ptak duży, nieco mniejszy od bociana białego. Samiec i samica jednakowej wielkości. Osobniki obu płci mają jednakowe ubarwienie. U ptaków starszych wierzch głowy jest biały, boki zaś i tył czarne, kilka długich czarnych piór tworzy czubek. Wierzch ciała i ogon są siwo popielate, spód biały z czarnymi podłużnymi smugami na bokach szyi i wola oraz na brzuchu, lotki i sterówki czarne. Oczy zielonkawożółte, dziób sinawożółtawy ( w okresie godowym pomarańczowy), nogi szarozielonkawe. Młode osobniki mają ciemniejsze dziób i nogi, są całe bardziej szare i mają ciemny wierzch głowy. . Posiada pióra pudrowe, z których łuszczą się rogowe łuseczki i rozprowadzone po innych piórach chronią je przed wilgocią. Najwięcej piór pudrowych znajduje się na bokach ciała i na piersi, ponieważ czapla może tam łatwo sięgnąć zarówno dziobem, jak i łapami. Czapla jest bardzo ostrożna. W locie wolno porusza skrzydłami, ma szyję wygiętą esowato z potylicą opartą na grzbiecie. Podczas lotu odzywa się rzadko głębokim, gardłowym krig. Broniąca się bardzo szybko i celnie atakuje oczy wroga. Długość ciała 85- 100 cm, rozpiętość skrzydeł 155-175 cm, masa ciała 1-2,3 kg .
Biotop/ preferencje pokarmowe
Środowiskiem życia tego gatunku są płytkie wody przy jeziorach, rzekach i trzcinowiska. Gniazduje zazwyczaj w pobliżu wód słodkich, na wybrzeżach pojawia się tylko zimą. Nie ma jej w górach.Ptak dzienny, ale najbardziej aktywna jest o świcie i o zmierzchu. Ostrożna, zazwyczaj obserwowana pojedynczo albo kilka ustawionych w linii wzdłuż brzegu, gdy wypatrują zdobyczy. W trakcie polowania długo pozostaje w bezruchu, nawet kilka godzin. Zaniepokojona , przybiera jak bąk, pozycję „słupka”. W locie jest ociężała i powolna, ale potrafi nagle zwinnie zanurkować na gniazdo albo żerowisko . Pożywienie bardzo urozmaicone, są to głównie ryby, poza tym drobne ssaki i małe ptaki, żaby, ślimaki, skorupiaki i węże. Potrafi także w locie łapać owady. Zimą na polach szuka myszy, szczurów oraz pierścienic. Dziennie czapla siwa zjada od 300 do 500 g pokarmu. Zjadane przez nią ryby mają długość 10-25 cm, ale gdy chce, potrafi złapać nawet półkilogramowego karpia. Nie potrafi go jednak połknąć. W trakcie polowania czapla siwa brodzi w wodzie majestatycznie i powoli, aby nie płoszyć ryb. Stoi także na jednej nodze, cierpliwie wypatrując, a gdy jakaś ryba wypłynie na mieliznę, szybkim wyrzutem dzioba chwyta ją i połyka . Co czapla je możemy zobaczyć oglądając wypluwki, które są mocno sprasowane, mają długość 45-85 mm i szerokość 25-40 mm i najczęściej można je znaleźć pod czatowniami, czasami pod gniazdami. Pomimo tego, że ryby stanowią podstawę pożywienia, zazwyczaj wypluwka zawiera tylko resztki ssaków, czasami ptaków. Składa się głównie z sierści i piór, czasami występują drobne fragmenty kości lub twarde części bezkręgowców.
Rozwój osobniczy
Przylatuje do nas poczynając od marca, odlatuje od sierpnia do grudnia, przeważnie w październiku. Gniazduje w kwietniu - maju koloniami zwanymi czapliniec, często razem z kormoranami Gniazda zakłada na wysokich drzewach, najczęściej w pobliżu zbiorników wodnych i większych cieków na pochyłościach terenu. Czasami, gdy brakuje odpowiednich drzew, w trzcinowiskach. Gniazdo składa się z patyków i gałęzi, wyściółkę stanowią liście i trawa, budują je oba ptaki. Często zabierają materiał na gniazdo innym parom. Gniazdo może być wykorzystywane przez kilka lat. Jaja koloru jasno niebieskozielonego ze słabym połyskiem składane są w liczbie 1-6 (wyjątkowo do 10) w odstępach dwudniowych, czasami co 3-4 dni. Wysiadywane przez oboje rodziców płci przez 25 - 28 dni. W razie zniszczenia pierwszego zniesienia, samica znosi jaja po raz drugi. Młode wykluwają się jedno po drugim. Starsze traktują brutalnie później wylęgnięte rodzeństwo i zdarza się, że je rozdziobują. Pisklęta okryte są rzadkim jasnopopielatym puchem i karmione są głównie rybami, płazami, karczownikami, a w mniejszej części mięczakami, gadami, pisklętami i dużymi owadami przez oboje rodziców, którzy zwracają im pożywienie do dziobów, a potem na gniazdo. Młode w gnieździe kwiczą podobnie do prosiąt . Gniazdo opuszczają po około 50 dniach, wracają jednak do niego na noc. Po całkowitym usamodzielnieniu rozpraszają się po całym kraju. Mogą się rozmnażać już po 2 latach. Żyją do 25 lat.
Status gatunku
Czapla siwa w skali globalnej nie jest zagrożona i jest szeroko rozprzestrzeniona. Jest objęta ochrona gatunkowa częściową, z wyłączeniem stawów rybackich uznanych za obręby hodowlane (gdzie może być zabijana bez specjalnych pozwoleń). Od wejścia w życie nowelizacji ustawy o ochronie przyrody (15 listopada 2008 r.) ten wyjątek jest sprzeczny ze zmienionym art. 52 tejże ustawy i w opinii prawników, może nie mieć dłużej zastosowania. W niektórych miejscach w Polsce liczebność populacji spada przez niszczenie kolonii lęgowych.
Przygotowała: Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.
