Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Chomik europejski (Cricetus cricetus)
Systematyka rząd: gryzonie (Rodentia
rodzina: chomikowate
rodzaj: chomik (Cricetus)
gatunek: Chomik europejski (Cricetus cricetus)
Charakterystyka/ morfologia
Ten krępy gryzoń ma krótkie kończyny. Gęsta i krótka sierść ma na grzbiecie ubarwienie brązowe, a brzucha czarne. To ważna cecha wyróżniająca, bardzo rzadko spotykana u ssaków. Koniec nosa i łapy białe, symetrycznie, za uszami i po bokach ciała biało- żółte plamy, natomiast miejsca wokół oczu i uszu są czerwonobrązowe. Skóra na policzkach chomika tworzy duże torby policzkowe, w których przenosi on pokarm do swoich magazynów, lub nadyma je, aby odstraszyć intruza. Jest największym przedstawicielem chomików, długość ciała: 20–34 cm, długość nieowłosionego ogona: 3–4 cm , waga 400–700 gramów. Nazywany jest też regionalnie psiaczkiem ziemnym (wydaje krótkie dźwięki: łaj łaj łaj, przypominające szczekanie), zimnym psem, skrzotkiem, suslikiem, oseskiem.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Zasiedla przede wszystkim nieużytki i pola uprawne, ale może również zamieszkiwać ogrody i przydroża, a nawet magazyny i spichlerze. Jego mieszkania mogą mieć charakter trwały lub czasowy. Trwałe nory mogą być zajmowane przez dłuższy czas - do kilku lat. Wyróżniamy dwa ich rodzaje: zimowe nory samców oraz nory samic, wykorzystywane przez nie zarówno podczas zimy, jak i do rozrodu. Sięgają one głębokości do 2 m i składają się ze skomplikowanych systemów podziemnych chodników i komór, które z powierzchnią gleby łączą najczęściej dwa korytarze o średnicy 7-10 cm, których wyloty leżą w odległości 1-2 m od siebie. Jeden z nich prowadzi prostopadle w głąb ziemi, drugi przebiega ukośnie i przy wyjściu z niego znajduje się zawsze dość duży kopiec ziemi. Charakter czasowy mają przede wszystkim letnie nory dorosłych samców i młodych osobników obu płci. Leżą na mniejszej głębokości i mają prostszą konstrukcję (najczęściej składają się z pojedynczej komory i tylko jednego wyjścia). W norach także gromadzi zapasy na zimę (do 20 kilogramów ziarna). Większość czasu spędza w norze, na powierzchnię wychodzi dopiero po zmierzchu. W dzień można go spotkać latem, gdy dojrzewają zboża, również jesienią w czasie żniw, gdy gromadzi zapasy na zimę. Nie zasiedla terenów o wysokim poziomie wód gruntowych. Na nory wybiera gleby, które powstały na podłożu lessowym lub podobnym. W skład jego pokarmu wchodzą nasiona zbóż i innych roślin, oraz zielone części roślin i korzenie. Zwłaszcza w czasie rozrodu nie gardzi pokarmem pochodzenia zwierzęcego – je owady, ślimaki, dżdżownice, mniejsze gryzonie, nawet pisklęta drobnych ptaków. Podobnie jak inne gatunki chomików, walczy o swoje terytorium. Potrafi przeciwstawić się nawet większym od siebie drapieżnikom np. kotom, psom, tchórzom i lisom. Przybiera wówczas tzw. pozycję słupka – staje na tylnich łapach, ostrzegawczo szczeka , syczy i rozkłada charakterystyczną „tarczę” z włosów. . Potrafi skakać na wysokość metra, w ostateczności gryźć silnymi i długimi siekaczami.
Rozwój osobniczy
Okres godowy trwa od kwietnia do sierpnia. W tym czasie osobniki różnych płci tolerują swoje towarzystwo. Ciąża trwa ok. 20 dni, samica rodzi 4-12 młodych. Samiec odchodzi od samicy zaraz po porodzie. Po 25-30 dniach młode są już samodzielne, wychodzą z gniazda i podejmują niezależne życie. Rozpoczynają je od budowy swojej nory i gromadzeniem zapasów. W wieku 3 tygodni są zdolne do rozrodu. W ciągu roku samica jest zdolna do wydania na świat 3 miotów. W październiku lub w połowie listopada zapada w sen zimowy, który trwa do marca. Temperatura jego ciała spada do 6°C. Nie zapada tak jak inne chomiki w stan głębokiej hibernacji. Często budzi się i pożywia się zgromadzonymi zapasami, wychodzi również na powierzchnię przy obecności grubej warstwy śniegu. Chomik europejski może dożyć nawet wieku 10 lat.
Status gatunku
Jest szkodnikiem upraw rolnych, lecz ze względu na rzadkie występowanie został wpisany w Polsce na listę gatunków chronionych. Niegdyś jego zasięg geograficzny obejmował całą środkową i południową Polskę, z wyjątkiem wyższych położeń górskich i zwartych kompleksów leśnych. Obecnie wycofał się z większości wysuniętych na północ stanowisk, a jego zasięg kurczy się nadal w szybkim tempie. Umieszczony na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce w kategorii DD – nieokreślony stopień zagrożenia).
Przygotowała Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.