Charakterystyka/ morfologia

Bóbr europejski (Castor fiber)

Systematyka
rząd: gryzonie (Rodentia)
rodzina: bobrowate (Castoridae)
gatunek: Bóbr europejski (Castor fiber)

Charakterystyka/ morfologia

Długość ciała wynosi 70 -100 cm, długość ogona 30 - 40 cm, masa ciała ok. 30 kg. Jest to zwierzę o opływowym kształcie ciała, grubym, natłuszczonym futrze i spłaszczonym ogonie pokrytym łuskami, służącym jako ster regulujący głębokość zanurzenia. Nogi krótkie, biega ociężale, palce u stóp są złączone błoną, ułatwiającą pływanie. Głowa jest krótka, pysk tępo zakończony. Niewielkie uszy, a także nozdrza zamykane są płatami skóry, natomiast oczy zaopatrzone są w przezroczyste powieki chroniące je pod wodą. Wielkie, stale rosnące i ścierane siekacze mają z przodu barwę brunatnoczerwoną. Futro jest barwy szarobrązowej, brązowej lub prawie czarnej. Strona brzuszna ma zabarwienie nieco jaśniejsze.

Biotop/ preferencje pokarmowe

Bóbr jest zwierzęciem ziemnowodnym. Żyje na zalesionych brzegach jezior porośniętych lasami liściastymi. Lubi tez brzegi wolno płynących rzek. Świetnie pływa i nurkuje. Kopie nory w brzegach, z wyjściem pod powierzchnią wody. Buduje też z gałęzi i mułu tzw. Żeremia: nadwodne domki w kształcie kopców, z podwodnym wejściem. Aby zapewnić stabilność poziomu i przepływu wody wznosi w poprzek rzek tamy z kamieni, gałęzi i mułu. Żyje w parach lub w grupach rodzinnych składających się z pary, pozostającej w trwałym związku przez całe życie, i potomstwa. Żeremia mogą być zamieszkiwane przez kilka kolejnych pokoleń. Jest to zwierzę aktywne głównie nocą, ale można je spotkać również w dzień. Zimą nie zapada w sen, jednak przy śnieżnej i mroźnej pogodzie rzadko opuszcza żeremia. Swymi potężnymi siekaczami potrafi odcinać nie tylko gałęzie, ale także ścinać całe drzewa (najchętniej osiki, olchy, wierzby i topole). Jest to gryzoń roślinożerny. Żywi się roślinnością wodną, liśćmi, pędami osiki, roślinami zielnymi rosnącymi na brzegu. Zimą jego pokarm stanowią gałązki drzew i krzewów, kora i łyko. Zimowe zapasy (gałęzie i pnie) gromadzi pod wodą. Bez problemu ścina drzewa w okolicach rzek. Stara się ścinać drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki.

Rozwój osobniczy

Żyje w rodzinach. Kojarzy się późną zimą. Ciąża trwa do 105 dni. Młode przychodzą na świat w kwietniu lub maju w liczbie od 2 do 4 sztuk. Oczy otwierają od razu po urodzeniu. Laktacja trwa do 8 tygodni. Chociaż młode rosną szybko, pozostają z rodzicami 2 lata ucząc się od nich „sztuki budowlanej”. Na małych strumieniach i potokach wszystkie osobniki z rodziny wspólnie budują tamy, powodując spiętrzenia i podtopienie terenów łąkowych i leśnych. Tworzą się rozlewiska i małe, zabagnione jeziorka leśne. Dojrzałość płciową osiągają po 3 latach. Bobry żyją średnio 15 -25 lat.

Status gatunku   

Dawniej przez wiele lat bobry traktowano jako szkodniki, podtapiające tereny uprawne oraz czyniące szkody leśne. Obecnie jest to gatunek chroniony, pozytywnie wpływający na renaturalizację krajobrazu, zwiększający retencję wód oraz przyczyniający się do odtwarzania śródleśnych bagien z dużą ilością martwego drewna. Na niektórych terenach liczba bobrów jest jednak zbyt duża i zbyt uciążliwa dla rolników.

Przygotowała: Wanda Kula