Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Mornel, sieweczka gniada (Charadrius morinellus)
Systematyka
Rząd: siewkowe (Charadriiformes)
Rodzina: siewkowate (Charadriidae)
Rodzaj: sieweczka (Charadrius )
Gatunek: Mornel, sieweczka gniada (Charadrius morinellus)
Charakterystyka/ morfologia
Ptak wielkości kosa. Samica większa i barwniej ubarwiona niż samiec. W szacie godowej samica ma głowę i grzbiet szare. Podgardle, kantarek i brew białe. Białe również podogonie, przez które przechodzi rdzawy pas. Wierzch głowy ciemnoszary. Pierś i boki rdzawe, brzuch czarny. Szare wole od rdzawej piersi oddziela podwójna przepaska, czarna u góry i biała na dole. Skrzydła brązowoszare. Dziób ciemny, nogi żółtobrązowe. Samiec w szacie godowej podobny, lecz mniej kontrastowy. Dorosłe ptaki w szacie spoczynkowej oraz osobniki młodociane mają wierzch ciała brązowoszary, głowę (poza brązowoszarą czapeczką) i pierś szarą. Brzuch i podogonie białe. Biała jest również przepaska oddzielająca pierś i wole oraz brew i podgardle. Średnie wymiary: Długość ciała 20-26 cm, rozpiętość skrzydeł 55-65 cm, waga. 85-140 g. Gatunek wędrowny zimuje w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Wędruje w małych grupkach, po kilka do kilkunastu osobników.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Jego biotop to góry powyżej górnej granicy lasu oraz tundra. Zamieszkuje wyspowo pasma górskie od północnej części Wysp Brytyjskich przez Półwysep Skandynawski, Ural, góry Syberii po Czukotkę. Na południu osiąga północno-wschodni Kazachstan, północno-zachodnie Chiny i Indie. Zimuje w Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Iranie. W Polsce gniazdowanie mornela było stwierdzane bardzo rzadko – w okresie lęgowym jest spotykany wyłącznie w Tatrach i Karkonoszach, podczas wędrówek sporadycznie na całym obszarze kraju. Siedliskiem lęgowym tego gatunku jest tundra arktyczna i rejony górskie, porośnięte niską roślinnością (hale, torfowiska, wrzosowiska). Podczas wędrówek w kwietniu - czerwcu i sierpniu - listopadzie zatrzymuje się na zaoranych polach, pastwiskach i łąkach z niską roślinnością. Pokarmem mornela są przede wszystkim owady (larwy, poczwarki, dorosłe), rzadziej pająki, dżdżownice i ślimaki, czasem części roślin. Ptak żeruje na ziemi, chodząc i podbiegając. Pokarm zbiera z powierzchni ziemi, roślin i wyciąga go spomiędzy kamieni.
Rozwój osobniczy
Sposób dobierania się partnerów do rozrodu jest słabo poznany. Tworzy pary monogamiczne, ale niektóre samice mają więcej niż jednego partnera. Gniazdo zakłada na ziemi, ma ono postać dołka wysłanego mchem, porostami i liśćmi. Wyprowadza ciągu roku jeden lęg, składając w maju - czerwcu 2-4 jaja. Jaja wysiadywane są przez okres 22-29 dni wyłącznie przez samca. Jeśli para odbywa dwa lęgi w sezonie, w wysiadywaniu drugiego może brać udział także samica. Pisklęta niedługo po wykluciu wychodzą z gniazda pod opieką samca. U morneli obyczaje rodzinne odbiegają od rozpowszechnionego w ptasim świecie stereotypu – to samiec zajmuje się wysiadywaniem jaj i opiekuje się pisklętami. Lecz wyjątkowo skrupulatnie pilnuje swojej partnerki w okresie składania jaj, by mieć absolutną pewność, że pisklęta którymi się będzie zajmował, są wyłącznie jego dziećmi. Badania naukowe potwierdziły, że u tego gatunku mniej niż 5% piskląt nie jest potomstwem tego samca, który się nimi opiekuje. Taka sytuacja jest rzadko spotykana, gdyż u większości ptasich gatunków procent ten jest dużo wyższy.
Status gatunku
Gatunek chroniony.
Przygotowała: Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.