Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Bielaczek, tracz bielaczek (Mergellus albellus)
Systematyka
Rząd: blaszkodziobe (Anseriformes)
Rodzina: kaczkowate (Anatidae)
Gatunek: Bielaczek - tracz bielaczek (Mergellus albellus)
Charakterystyka/ morfologia
Mały tracz o kaczej sylwetce, większy od łyski, mniejszy od krzyżówki. Samiec w zimie jest biały z czarnym rysunkiem w postaci długich czarnych linii. Skrzydło ciemne , z owalną biała plamą na ramionach, przymkniętą pośrodku czarną kreską. Samica na wierzchu głowy brązowa, na grzbiecie szara, na podbródku i spodzie mniej lub bardziej biała. Jak u wszystkich traczy wąski dziób z „paznokciem” haczykowato wygiętym w dół , po brzegach dzioba rzadko rozstawione i ostro zakończone „ząbki” tworzące rodzaj piłki. Długość ciała 35 – 50 cm, rozpiętość skrzydeł około 68 cm, waga około 500 – 950 g.
Biotop/ preferencje pokarmowe
W Polsce nie gniazduje, pojawia się liczniej w rejonie wybrzeża mórz i w niewielkiej liczbie na jeziorach w głębi lądu, podczas wędrówek i zimą. Siedliskiem lęgowym bielaczka są północne lasy iglaste i mieszane sąsiadujące z jeziorami i rzekami. Pokarmem bielaczka wiosną i latem są przede wszystkim wodne owady uzupełnione przez rośliny, a w czasie migracji i zimą przeważnie małe ryby do długości 6 cm (głównie zimą) i inne drobne zwierzęta wodne, rzadziej skorupiaki i mięczaki, uzupełnione przez rośliny. W porównaniu z innymi kaczkami ma krótki i mocny dziób o zagiętym końcu i ostrych brzegach, co jest adaptacją do łapania pod wodą żywej zdobyczy. Ptak żeruje w wodzie, sprawnie nurkując do głębokości 4 m. Nurkując przyciska skrzydłami tułów.
Rozwój osobniczy
Grupowe toki rozpoczynają się w czasie wiosennych przelotów w lutym i marcu, choć czasem zaczynają się w styczniu jeszcze na zimowiskach. Tworzy pary monogamiczne. Gniazdo zakłada w dziupli (chętnie zajmuje dziuple po dzięciole czarnym), pod wykrotem lub w wypróchniałym pniu. . Wyjątkowo może się gnieździć między korzeniami lub wśród kamieni. Gniazda nie są niczym wyścielone, oprócz piór i szarobiałego puchu. W poszukiwaniu odpowiednich gniazd konkurują z gągołami, które zwykle wcześniej zaczynają składać jaja. Gęstość zasiedlenia obszaru przez bielaczka zależy od ilości miejsc gniazdowania. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu – maju 5 do 11 kremowych lub bladocielistych jaj. Spotyka się również zniesienia mieszane z jajami gągoła. Jaja wysiaduje samica przez okres 26 do 28 dni. Pisklęta na drugi dzień po wykluciu wyskakują z gniazda. Od pierwszego dnia potrafią biegać, pływać i nurkować, samodzielnie zbierają pokarm. Matka wodzi je, aż nauczą się latać po 6–7 tygodniach. Kaczęta są w czarno-białym puchu. Pierzą się w wieku 70 dni. Stają się dojrzałe płciowo w drugim roku życia.
Status gatunku
U nas pojawia się na przelotach i zimuje, dość licznie na północy, nielicznie na południu. Bielaczki zimują najliczniej (10 000-30 000 ptaków) na wodach Zalewu Szczecińskiego. Gdy zima jest mroźna, a północne i wschodnie brzegi Bałtyku skuwa lód, ptaki te pojawiają się licznie na Zatoce Puckiej (do 900). Zaś w łagodne zimy bielaczków bywa dużo na Zalewie Wiślanym (do 3200). Na innych zbiornikach i rzekach w głębi lądu pojawiają się mniej regularnie i w znacznie mniejszej liczbie. W naszym kraju jest objęty ścisła ochroną gatunkową.
Przygotowała: Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.